19 اسفند 1395 - 18:27 شناسه خبر: 4824 نسخه چاپی

پیمان فروهر، دبیر انجمن تولیدکنندگان آب‌های معدنی و آشامیدنی ایران

حذف آب‌های بسته‌بندی از سبد خرید با اولین فشار به معیشت خانوار

حذف آب‌های بسته‌بندی از سبد خرید با اولین فشار به معیشت خانوار پیمان فروهر، دبیر انجمن تولیدکنندگان آب‌های معدنی و آشامیدنی ایران
سال 95 مانند سال پیش از آن هم برای صنعت آب‌های معدنی و آشامیدنی سال خوبی نبود.

این صنعت یک تفاوتی با صنایع دیگر آن است که 95 درصد مردم ایران به آب آشامیدنی در منازل خود دسترسی دارند و وابستگی برای خرید آب احساس نمی‌کنند، به محض آنکه نوسانی در اقتصاد کشور به وجود می‌آید و معیشت مردم تحت تاثیر قرار می‌گیرد همان میزان خرید آبی که به شکل بسته‌بندی صورت می‌گیرد هم کاهش می‌یابد. برای همین از زمان دولت‌های نهم و دهم که اقتصاد خانواده و معیشت مردم با چالش روبرو شد، صنعت آب‌های معدنی و آشامیدنی نیز با مشکلات مختلفی روبرو شده و در میان صنایع غذایی کشور بیش از همه با آسیب روبرو شده است. چشم‌انداز  سال 96 نیز متاثر از همین وضعیت است و اگر معیشت مردم به مانند سال 95 باشد، صنعت آب‌های معدنی آشامیدنی با مشکلات بیشتری روبرو خواهد بود.

در اینجا لازم است به یک تصور غلطی که در مورد صنعت آب‌های معدنی وجود دارد، اشاره کنم. اگر در این صنعت رقابت ناسالمی وجود دارد، متمایز از دیگر صنایع غذایی نیست.  مشکلی که وجود دارد بر اثر تعداد بالای مجوزهایی است که در سال‌های گذشته صادر شده. این وضعیت تنها مشکل صنعت ما نیست و می‌دانیم که در دیگر صنایع غذایی هم عمومیت دارد. این تعدد مجوزها در شرایطی بیشتر به چشم می‌آید که تنها 2.7 تا 3 درصد مردم ایران مصرف کننده آب بسته‌بندی هستند و در این بازار به نسبت کوچک، تعدد رقبا مشکل‌ساز می‌شود. دیگر موادغذایی سر سفره بسیاری از خانواده‌ها موجود است و امکان حذف آنها به سادگی امکان‌پذیر نیست،‌ اما در صنعت ما که حدود 3 درصد مردم مصرف‌کننده آن هستند این تعدد جوازهای تاسیس مشکل‌ساز می‌شود و با اولین فشاری که به اقتصاد خانواده و معیشت مردم وارد آید، آن را از سبد خرید خود حذف می‌کنند؛‌ چرا که کافی است شیر آب را در منزل خود باز کنند و آب به قیمت ناچیزی در اختیارشان است.

نکته دیگری که وجود دارد، رقابت ناسالمی است که خرده‌فروشی در میان صنایع غذایی و تولیدکنندگان دامن زده‌اند. مطابق آمارها میزان سرانه حضور مردم در سوپرمارکت‌ها و خرده‌‌فروشی‌های موادغذایی کاهش یافته است. در این شرایط خرده‌فروشان برای کسب سود موردنظرشان تلاش دارند تا رقابت را میان برندهای صنایع غذایی بیشتر کنند. به این ترتیب که تصور می‌کنند برای کسب درآمد باید کالایی که قرار است در فروشگاه‌شان بفروشند را از تولید و پخش‌کننده ارزان‌تر بخرند. یکی از راه‌هایی هم که از آن استفاده می‌کنند، ایجاد رقابت ناسالم میان برندهای مختلف است و باعث می‌شوند تا تولید کنندگان مدام در حال شکستن قیمت‌های خود باشند تا سهم بیشتری از بازار را به دست آورند. این دور باطل را نمی‌شود به سادگی شکست و دستگاه‌های مسئول دولتی هم توان سامان‌بخشی به آن را ندارند. چرا که معتقدند خرده‌فروشان هم به دلیل افزایش هزینه‌ها از جمله مالیات و عوارض‌های گوناگون به اجبار دست به این رفتارها می‌زنند.

یکی از راه‌هایی که به ذهن می‌رسد، افزایش صادرات است که به دلیل حجیم بودن محصول و هزینه حمل و نقل بالایی که وجود دارد، تولیدات آب‌های بسته‌بندی ایران هنگامی که به بازارهای هدف می‌رسد از نمونه‌های مشابه که توسط دیگر کشورهای رقیب تولید شده است، گرانتر در می‌آید و همین آسیب مانع از حضور جدی ما در بازارهای صادراتی شده است. این مشکل هم تنها در شرایطی حل خواهد شد که دولت به حمایت از صادرکنندگان برخیزد و یارانه‌های حمایتی را برای حل چنین مشکلاتی در نظر بگیرد.